Hoe dan? Winderigheid

Lucht die erin zit, moet er ook weer uit: volgens die simpele wet regelt ons lijf z’n ontluchting. Zonder rekening te houden met onze gêne of sociale regels...

Als je eet en drinkt, gaat er lucht mee naar binnen. We slikken het simpelweg in, of het lift mee je maag in, verpakt in luchtbelletjes. Daarnaast ontstaat er ook lucht in het lichaam zelf, tijdens de spijsvertering. Darmbacteriën en gisten breken ons voedsel af, en daarbij komen gassen vrij.

Zit er te veel lucht in de maag, dan krijgen de hersenen een seintje om de sluitspier tussen de maag en de slokdarm te ontspannen. Zo kan de lucht eruit via de mond (een boer). Zit de lucht verderop in het spijsverteringsstelsel, dan werkt het lichaam dat weg via de achteruitgang (een wind).

Het ontluchtingsmechanisme van ons lichaam staat nooit stil. Je boert ongeveer 25 tot 30 keer per dag. Meestal nadat je iets gegeten of gedronken hebt, maar tussendoor kan ook. Ook winden laten, zo’n 15 tot 25 per dag, gaat continu door. Van de meeste winden merk je niets. Die laat je namelijk ’s nachts, als je lijf helemaal ontspannen is.

Waarom stinkt een wind?

Een boer stinkt meestal niet, een wind daarentegen is erom berucht. Toch zijn de meeste gassen in onze darmen reukloos. Stikstof, zuurstof, koolzuurgas, waterstof en methaan ruiken van zichzelf nergens naar. Alleen zwavelgas stinkt wél. Naar rotte eieren om precies te zijn. Zwavelverbindingen zijn dan ook meestal de boosdoener van vies ruikende winden. Deze gassen komen vrij bij de afbraak van met name dierlijke eiwitten – vlees, vis en zuivel dus. Er is nog een factor waardoor een wind erger kan stinken: water. Als reukloos methaan in aanraking komt met water of waterdamp (bijvoorbeeld onder de douche), ontstaat er een chemische reactie en die veroorzaakt een vieze geur.

Waardoor ontstaat winderigheid?

Ontluchting is een normale, natuurlijke functie van het menselijk lichaam. Maar soms kun je veel last hebben van vaak boeren of extreme winderigheid. Zeker als je er geen controle over hebt. Een maag- of darmaandoening kan de oorzaak zijn, of medicijngebruik. Vraag bij twijfel advies aan de huisarts.

Tijdens de zwangerschap kun je last hebben van winderigheid en een opgeblazen gevoel. Dat komt door het hormoon progesteron. Progesteron zorgt ervoor dat alle spieren wat slapper worden, en het vertraagt de spijsvertering. Het groeiende kindje drukt ook nog eens tegen de ingewanden aan.

Sommige groenten staan bekend om hun gasvormende werking. De uienfamilie bijvoorbeeld, inclusief de neefjes prei en knoflook. Ook koolsoorten en peulvruchten kunnen er wat van. Lastig, maar schrap bloemkool niet rigoureus van je menu en doe bonen niet in de ban. Al deze groenten zijn namelijk ook heel gezond. Ze bevatten veel vitamines, mineralen en vezels. En die heb je juist nodig voor een goede spijsvertering.

Opvallend weetje: vegetariërs laten vaak meer winden. Dat komt doordat plantaardig voedsel lastiger te verteren is en er daarbij dus meer gas vrijkomt. Overigens stinken die winden weer minder, door het ontbreken van dierlijke eiwitten.

Opgeblazen gevoel?

Denk aan een ballon die steeds meer op spanning komt te staan, en het is eenvoudig te begrijpen dat te veel lucht in je lijf heel vervelend kan voelen. De druk kan zorgen voor pijn of krampen. Pas als de druk eraf is, zakt dat weg. Letterlijk een opluchting.

Tips om winderigheid tegen te gaan:

• Drink geen koolzuurhoudende dranken
• Gebruik geen lightproducten (zoetstoffen stimuleren winderigheid)
• Kauw geen kauwgom (je slikt dan veel lucht in)
• Goed timen wanneer je ‘beruchte’ voedingsmiddelen eet, zoals bonen of uien
• Rustig eten en minder praten tijdens het eten
• Stoppen met roken (zodat je minder lucht binnenkrijgt én je spijsvertering weer in balans komt).