Hoe dan? Slechte adem

’s Ochtends ruikt en smaakt je mond anders dan ’s avonds. Hoe kan dat eigenlijk? En hoe zorg je voor een frisse adem de hele dag door?

Ochtend

Iedereen kent het. Je wordt wakker en je adem ruikt allesbehalve fris. Dat heeft vooral met je speeksel te maken. Spuug bestaat voor het grootste deel uit water, maar er zitten ook honderden stofjes in die je tandvlees en tanden beschermen. Tegen ongewenste bacteriën, tegen gaatjes, tegen ontstekingen… Zo zorgt het eiwit histatine er bijvoorbeeld voor dat wondjes in je mond snel genezen.

Eet of drink je iets, dan komen je speekselklieren in actie. Ze neutraliseren in rap tempo vieze smaakjes, maar ook zuren en zoetstoffen die achterblijven in je mond. Die krijgen daardoor bijna geen kans om schade aan te brengen. Als je slaapt, staan je speekselklieren in de pauzestand. Ze maken veel minder spuug aan. Dat biedt bacteriën de kans om zich op je tandvlees en je tong te nestelen. Daar geven ze zwavelachtige stofjes af die allesbehalve lekker ruiken.

Poetsprotocol:

Twee keer per dag, twee minuten poetsen. Dat is het belangrijkst. Deze tips kunnen je helpen:

• Gebruik naast een tandenborstel ook een tongschraper, daarmee verwijder je bacteriën van je tong die een slechte adem veroorzaken. Poets je tong liever niet met een tandenborstel; de haartjes kunnen het tongslijmvlies beschadigen. Een goede tongschraper is smal en plat en bevat fijne borstelhaartjes.
• Met tandenpoetsen verwijder je het laagje tandplak óp je tanden. Met een floss en tandenstokers verwijder je tandplak tússen je tanden.
• Poets je tanden met een milde tandpasta met fluoride. Je kunt voor, maar ook ná het ontbijt poetsen. Houd er wel rekening mee dat je liefst een uur wacht na het eten. Dat is beter voor je tandglazuur.
• Met mondwater spoel je de laatste bacteriën weg.

Middag

s Ochtends en ’s avonds poetsen is voldoende. Toch kun je ’s middags behoefte hebben aan een frisse adem. Omdat je de avond ervoor flink wat knoflook hebt gegeten bijvoorbeeld. Wist je trouwens dat die sterke geur niet uit je maag komt, maar uit je longen? Dat zit zo: alles wat wordt opgenomen in je bloedbaan wordt via je longen uitgewasemd. Dus ook die sterke knoflookgeur. Met een mondspray kun je the day after prima verdoezelen.

Heb je tussen de poetsmomenten door vaak last van een onverklaarbare vieze adem? Probeer dan het gorgelprotocol hieronder. In de meeste gevallen is het probleem dan opgelost. Werkt het niet? Dan kun je het best even contact met je tandarts opnemen. Het kan zomaar zijn dat een ontsteking de boosdoener is. Alles geprobeerd? Dan kun je in een aantal ziekenhuizen terecht op het speciale halitose-spreekuur. Halitose is een ander woord voor een slechte adem.

Gorgelprotocol:

Een extra frisse smaak in je mond? Mondwater kan helpen. Zo gorgel je goed:

• Begin met het gebruiken van een tongreiniger.
• Gorgel met mondwater zonder alcohol. Probeer het eens met uitgestoken tong, dan komt het mondwater helemaal achter in je mond.

Avond

Een frisse adem overdag begint ’s avonds. Natuurlijk poets je je tanden voor het slapengaan, maar vergeet vooral ook de ruimte tússen je tanden niet. Daar verzamelen zich de hele dag door voedselresten. Omdat je ’s nachts minder speeksel aanmaakt, grijpen bacteriën op die plekken hun kans. Daardoor kan je tandvlees gaan ontsteken. Flossen of tandenstoken dus. Spoel je mond niet met water na het poetsen. Het fluor uit je tandpasta kan dan langer zijn werk blijven doen.

Flossprotocol:

Met flossen verwijder je tandplak en voedselresten. Dat doe je op deze manier:

• Wikkel de uiteinden van het flossdraad – zo’n 50 centimeter is handig – om je wijsvingers.
• Span het draadje helemaal strak met allebei je duimen.
• Begin achter in je mond, bij je kiezen.
• Beweeg het flossdraad een paar keer rustig heen en weer tussen je kiezen en een stukje onder je tandvlees. Niet te hard; dan kun je je tandvlees beschadigen.
• Klaar? Trek het draadje voorzichtig tussen je tanden door.
• Rol het draadje iets op, zodat je telkens een schoon stukje draad hebt en herhaal bovenstaande stappen tot je alle tanden en kiezen hebt gehad.

Floss, stokers of ragers: wanneer gebruik je wat?

Met floss en tandenstokers verwijder je tandplak tussen je tanden waar de tanden dicht op elkaar zitten. Het prettigst is flossdraad met een laagje wax, dat rafelt minder dan gewoon flossdraad. Maak tandenstokers eerst even nat voor je ze gebruikt (in je mond bijvoorbeeld). Het voorkomt dat ze breken. Ragers zijn een soort mini-tandenbostel. Kies de juiste maat en ze passen precies tussen de grotere ruimtes tussen je tanden en kiezen. Er zijn speciale tandgels te koop die je op de ragertjes druppelt. Ze bevatten fluoride en houden je tandvlees in topvorm. Zo voorkom je ontstekingen en een slechte adem.

Wist je dat?

• Gezond tandvlees niet bloedt? Bloedend tandvlees betekent dat je tandvlees niet in conditie is. Floss je dagelijks, dan wordt het weer gezond en stopt het bloeden.
• Koffie je mond uitdroogt? Dit vergroot de kans op vieze adem.
• Bepaalde medicijnen voor een slechte adem kunnen zorgen?
• Een pepermuntje niet helpt tegen een slechte adem? De meeste pepermuntjes en kauwgom bevatten suiker, die bacteriën juist voeden. Dat zorgt op lange termijn voor een slechtere adem. Kruiden als kaneel, peterselie en dille kunnen een slechte adem wél verminderen, omdat ze bacteriën in de mond doden.

Pas op voor tandsteen

Ook tandsteen kan een slechte adem veroorzaken. Tandsteen zelf is geurloos, maar het dringt langzaam onder je tandvlees. Dat wordt wijder en zo kunnen er makkelijker bacteriën onder kruipen die ontstekingen veroorzaken. En juist ontstekingen zijn bij veel mensen de oorzaak van een vieze adem. Tandsteen moet professioneel verwijderd worden door je tandarts of mondhygiënist. Wegpoetsen lukt niet. Met een anti-tandsteentandpasta kun je veel tandsteen wel voorkomen.

Een beugel vraagt om extra verzorging

Als je een slotjesbeugel draagt, is alleen poetsen vaak niet goed genoeg om een slechte adem te voorkomen. Restjes voedsel en tandplak kunnen zich prima verstoppen bij een beugel, en hierdoor bacteriën dus ook. Je kunt dan last krijgen van bloedend tandvlees, een slechte adem en gaatjes (cariës).

Gelukkig herstelt tandvlees snel als je je mond goed verzorgt. Dat begint met orthodontische floss. Het uiteinde is stug en stevig. Je steekt het daardoor makkelijk tussen je tanden en beugel door. De rest van het draad is juist heel zacht, waardoor je niets beschadigt. Kies ook een ultrasofte tandenborstel en een speciale tandpasta voor beugels. In normale tandpasta zitten schuurmiddelen die de beugel kunnen aantasten.