Hoe dan? Vasten tijdens Ramadan

Ramadan, of de vastenmaand, is een bijzondere tijd voor moslims. Wat is de Ramadan? Wanneer begint de Ramadan? En hoe bereid je de vastentijd goed voor? We hebben alle informatie en een aantal handige tips voor je op een rijtje gezet.

Wat is Ramadan?

Ramadan is een heilige maand van inkeer en bezinning in de islam. Tijdens deze maand wordt gevast tussen de dageraad (fajr) en zonsondergang (maghrib). Het idee is om door het vasten dichter bij Allah te komen en je beter in te kunnen leven in mensen die het met minder moeten doen. Het is een gelegenheid om spiritueel te groeien en de banden met je naasten, binnen maar ook zeker buiten de moslimgemeenschap, te versterken. Er wordt voor zonsopgang en na zonsondergang samen gegeten. De maaltijd na zonsondergang wordt iftar genoemd en het is gebruikelijk om deze maaltijd met vrienden of familie te delen. Omdat het vasten niet voor iedereen mogelijk is zijn er een aantal uitzonderingen: kinderen, ouderen, zieken, reizigers, vrouwen die menstrueren, borstvoeding geven of zwanger zijn. 

Wat vier je met Ramadan?

Moslims herdenken tijdens Ramadan dat Mohammed zijn eerste boodschap van God ontving. Alles wat God hem vertelde, is opgeschreven in de Koran. In de vastenmaand wordt er extra aandacht geschonken aan verdraagzaamheid, vrijgevigheid, liefdadigheid en saamhorigheid. Het is een moment om te reflecteren op waar je staat in het leven en wat je eventueel anders zou willen doen in de toekomst. Het is een plechtige, maar ook gezellige tijd, omdat er veel tijd samen wordt doorgebracht. Als je wordt uitgenodigd voor iftar (als niet-moslim), neem dan vooral eten mee. Dadels kunnen een goed cadeau zijn omdat het vasten vaak wordt gebroken met een oneven aantal dadels.

Wanneer start Ramadan?

Ramadan is de negende maand in de islamitische kalender. De islamitische kalender werkt op basis van de maan en komt dus niet overeen met de kalender die we in Nederland gebruiken - die is gebaseerd op de zon. Daarom start de Ramadan elk jaar op een andere datum en dag. De vastenmaand begint als het eerste streepje van de maan zichtbaar is en de nieuwe maand dus begint. Je kunt hiervoor een rekenmethode toepassen, maar als je de waarneemmethode toepast weet je pas op het laatste moment wanneer de maansikkel zichtbaar is. Het kan dus zijn dat de Ramadan op verschillende plekken in de wereld op een ander moment start. 

Ramadan 2025

Wanneer je de rekenmethode toepast start Ramadan 2025 op de avond van 28 februari en eindigt op 29 maart. Eid al-Fitr (Suikerfeest) start op 30 maart.

Wat is het Suikerfeest?

Na de vastenperiode van de Ramadan volgt Eid al-Fitr: het feest van het vasten breken. Eid al-Fitr wordt gevierd met vrienden, familie en een bezoek aan de moskee voor het speciale Eid-gebed. Er wordt uitgepakt met veel zoete hapjes, hier is de naam 'Suikerfeest' vandaan gekomen, maar binnen de moslimgemeenschap worden de termen Ramadanfeest of Eid al-Fitr aangehouden. Er wordt samen gegeten en het is vaak een feestelijke aangelegenheid. Het is gebruikelijk dat mensen geschenken uitwisselen als blijk van waardering en steun aan geliefden. Dit kunnen praktische dingen zijn zoals het delen van voedsel of het aanbieden van hulp, maar ook geld of cadeaus.

Regels Ramadan

Vasten betekent niet alleen niet eten. Er zijn verschillende dingen waar moslims zich van onthouden tijdens de Ramadan. Een aantal van die regels zijn:

-      Niet eten

-      Niet drinken

-      Niet roken

-      Geen seksuele handelingen

-      Niet liegen, schelden, kwaadspreken en vloeken

Tips voor tijdens het vasten

• Drink voldoende water

Zorg ervoor dat je na zonsondergang en voor de dageraad genoeg drinkt. Drink niet teveel in één keer, want dat kan leiden tot een vol gevoel, terwijl je juist ook voldoende wilt eten. Probeer suikerige drankjes te vermijden, deze hebben weinig gezonde voedingsstoffen

• Eet maximaal 3x

Je wilt het liefst je bloedsuikerspiegel in balans houden zodat je minder snel de behoefte hebt om te eten tijdens het vasten. Dit doe je door maximaal 3x te eten en niet te veel in één keer te eten. Een avondmaaltijd en een ochtendmaaltijd met eventueel nog iets tussendoor, mocht je langer wakker zijn. 

• Eet genoeg vezels en gevarieerd

Vezels zorgen langer voor een vol gevoel na het eten. Producten met veel vezels zijn: zilvervliesrijst, volkorenpasta, volkorenbrood, groente, fruit, noten en peulvruchten. Het is belangrijk om veel verschillende voedingsstoffen binnen te krijgen. Eet naast vezels ook diverse soorten groente, fruit en peulvruchten.

• Eet zittend aan tafel

Door aan tafel te zitten tijdens de maaltijd, kleine hapjes te nemen en goed te kauwen kun je buikpijn voorkomen. En samen aan tafel eten is ook extra gezellig!

• Slaap voldoende

Tijdens de Ramadan kan het slaapritme anders zijn vanwege het vasten overdag en het aangepaste eetpatroon. Daarom is het belangrijk om goed te slapen tijdens de uren die je kunt slapen.

Medicijnen tijdens Ramadan

Vitamines, mineralen en supplementen ⁠Mag je vitamines, mineralen en supplementen gebruiken tijdens de Ramadan? Ja, maar alleen tussen zonsondergang en zonsopgang, wanneer het vasten gebroken is. Omdat het lastig kan zijn om regelmatig en gevarieerd te eten tijdens de Ramadan, kan het een goed idee zijn om een multivitamine te slikken als aanvulling op je voeding. Een vitamine C of bepaalde B-vitamines (B1, B2, B3, B5, B6, B8 en B12) kunnen ook helpen om je energieniveau te ondersteunen. Vitamines, mineralen en supplementen zijn nooit ter vervanging van een maaltijd, maar enkel als aanvulling.

Medicatie ⁠Mag je medicatie gebruiken tijdens Ramadan? Een veelvoorkomende vraag waar niet een eenduidig antwoord op is. Als je meedoet aan de Ramadan mag je overdag niet eten en drinken, dit kan problemen geven als je medicijnen gebruikt. Soms is het van belang om medicijnen na een maaltijd in te nemen of met water in te nemen en dit zou het vasten breken. Er zijn mogelijkheden om het innamemoment of de toedieningsvorm aan te passen, maar dit moet altijd in overleg met de huisarts. Enkele weken voordat de Ramadan begint is het mogelijk om contact op te nemen met de huisarts om eventuele wijzigingen in het medicijngebruik te bespreken. Pas nooit zelf de medicatie aan.

Wist je dat niet alle medicijnen het vasten breken? Oogdruppels, neusspray en inhalatiemedicijnen kunnen bijvoorbeeld elk moment van de dag gebruikt worden tijdens het vasten. De meeste moskeeën hebben een uitgebreide lijst waarop staat welke medicatie het vasten wel of niet verbreekt.

Hoe wens je iemand een fijne Ramadan?

Ken je iemand die meedoet aan de Ramadan dan is het leuk om diegene een fijne Ramadan te wensen. De traditionele manier om iemand een goede Ramadan te wensen is “Ramadan Mubarak”. Dit betekent een gelukkige/gezegende Ramadan. Uiteraard kun je ook gewoon “fijne Ramadan" zeggen. Op de laatste dag van de Ramadan gebruiken moslims vaak “Eid Mubarak”. Hiermee wens je iemand een gezegende Eid al-Fitr.