Wij mensen gedijen het best als het zo rond de 15 °C tot 20 °C is. De systemen in ons lijf kunnen dan optimaal functioneren. Stijgt of zakt de buitentemperatuur flink, dan merk je dat meteen. In een warme zomer is het zweten geblazen – nu is het seizoen aangebroken van schrale wangen en koude tenen.
Waarom ril je als het koud is?
In de kou koelt de onbedekte huid als eerste af, net als lichaamsdelen die uitsteken, zoals handen, voeten en oren. Dat komt doordat je lijf het bloed dichtbij de vitale organen wil houden. De rest zal het even met minder moeten doen. De bloedvaten in je huid vernauwen zich en er stroomt minder bloed naar de ledematen. Je lichaam rilt in een reflex om warmte te produceren. Instinctief wrijf je in je handen of stamp je met je voeten – dat stimuleert de doorbloeding.
Laagjes
Dieren wapenen zich op een natuurlijke manier tegen de kou, met een vacht of ingenieus vetlaagje. Wij hebben andere bescherming nodig: huizen, kachels en kleding. Verschillende laagjes houden je het beste warm. De warmte van je lichaam wordt vastgehouden in de lucht tussen de laagjes. Bovendien kun je eenvoudig doseren met een laagje meer of minder. Zorg dat het laagje op de huid vocht kan afvoeren (een thermoshirt van synthetisch materiaal bijvoorbeeld) en dat de buitenste laag water en wind buiten houdt.
Droge huid
Je huid heeft het zwaar in dewinter. De koude, droge lucht onttrekt vocht aan de bovenste huidlaag. Die voelt schraal en trekkerig aan, en soms zie je barstjes of droge schilfertjes. Wees daarom extra voorzichtig met je winterhuid. Ga liever niet in bad, maar douche kort en niet te warm. Dep de huid voorzichtig droog en smeer je in met een voedende bodycrème. Let ook op de luchtvochtigheid in huis: zet een bakje water bij de verwarming en draai de thermostaat een graadje lager.
Winterzon
De winterzon is heerlijk én nodig, voor de aanmaak van vitamine D. Ga daarom bewust wat vaker naar buiten in de winter om genoeg zonlicht mee te pakken. Voor jonge kinderen (tot 4 jaar), ouderen (70+), mensen met een getinte huidskleur, mensen die weinig buiten komen en zwangere vrouwen geldt het advies om extra vitamine D in te nemen.
Ook al is de zon minder krachtig in de winter, schadelijke UVA-straling is er het hele jaar. En in de sneeuw of op het ijs wordt zonlicht ook nog eens weerkaatst. Kies dus ook in de winter voor een dagcrème met een beschermingsfactor of smeer extra met een zonnebrandcrème. Kies er één op oliebasis; een zonnebrand op waterbasis kan bevriezen.
Wintertenen en -vingers
Bij wintertenen en -vingers vernauwen de bloedvaatjes in de huid zich zó plotseling en hevig, dat het bloed opstuwt. De vingers en tenen zwellen op, verkleuren blauwrood en er kunnen zelfs blaren ontstaan. Deze tips helpen:
Ondersteun je weerstand
Een goede weerstand helpt je de kou te trotseren. Zorg voor genoeg slaap, beweging en ontspanning. Daarnaast is gezonde voeding belangrijk. Kies voor veel (winter)groente en fruit, volkorenproducten en goede vetten uit vis, oliën en noten. Veel mensen slikken in het najaar en de winter een supplement met extra vitamines en mineralen. Dat kan helpen je natuurlijke weerstand te ondersteunen. Denk aan: foliumzuur, ijzer, koper, seleen, vitamine A, vitamine B12, vitamine B6, vitamine C,vitamine D of zink.