Stress betekent eigenlijk gewoon spanning of druk. Spanning op zich is niet erg: het is een natuurlijke reactie van het lichaam die ervoor zorgt dat we goed kunnen functioneren en presteren. Bovendien zorgt het ervoor dat we onszelf veilig houden en dat we vluchten of vechten in een gevaarlijke situatie: positieve stress dus. Stress neemt toe als er iets spannends te gebeuren staat – een deadline, een kerstdiner op komst – en neemt daarna weer af. Dat voel je ook in je lichaam: het maakt de hormonen cortisol en adrenaline aan, waardoor je hart sneller gaat kloppen. Spieren kunnen zich aanspannen en sommige mensen gaan ervan zweten. Na het spannende moment dalen de waarden weer tot een normaal niveau.
De term stress wordt vooral gebruikt om aan te geven dat iemand langdurig onder spanning staat. Dat leidt vaak tot klachten: fysiek en mentaal. Het evenwicht tussen de zaken die spanning veroorzaken (stressoren) en iemands vermogen om die spanning te vermijden of om ermee om te gaan, is zoek. Dat is heel vervelend, want het is slecht voor je lichaam, heeft effect op je gedrag en tast het denkvermogen aan. Er zijn veel redenen voor langdurige stress. Denk aan een drukke baan, de combinatie werk en gezin of een overlijden. Externe factoren dus. Maar ook interne factoren – zoals karakter en leefstijl – spelen een rol.
Je kunt door stress verschillende klachten krijgen, zoals:
Voldoende rust
Goed slapen kan soms juist lastig zijn als je veel stress ervaart (en dat zorgt weer voor nog meer stress). Door continu de strijd aan te gaan met de slaap, maak je adrenaline en cortisol aan – precies de twee boosdoeners die je wakker houden. De belangrijkste eerste stap is accepteren dat slapen een natuurlijk proces is, net als ademhalen. En dat je jezelf dus niet kunt dwingen. Dat neemt al wat druk weg. Ook slaap-apps, een kalmerend slaaproutine opbouwen en meditatie dragen bij aan een goede nachtrust.
Beweeg je lijf
Hoofdpijn, rugpijn, een stijve nek: het zijn veelgehoorde stressklachten. De reden is eigenlijk logisch: als het lichaam langere tijd denkt dat het moet vluchten of vechten, spant het steeds de spieren aan. Zie het maar als één lange sportsessie: daar krijg je ook spierpijn van. De oplossing? Blijf bewegen om de spieren weer soepel te maken, juist bij pijn. Bewegen is ook nog eens hartstikke goed tegen stress.
Lach
Stress is niet leuk en het heeft dus ook effect op het gemoed. Je kunt prikkelbaar en cynisch worden, beginnen te snauwen en je machteloos, eenzaam en ongelukkig voelen. Dat hoort erbij, maar het gelukkig gaat ook weer weg als je je beter voelt. Het allerbelangrijkste om te doen? Onder de mensen blijven. Echte vrienden zijn er voor je en weten hoe ze je aan het lachen kunnen maken.
5x meer zen, minder stress: